Toen ik Pieter -een wetenschapper- ontmoette, gaf hij aan dat hij zijn focus en concentratie kwijt was en dat hij daar veel hinder van had in zijn dagelijks leven. Hoewel hij altijd keurig aan zijn pauzes hield, want hij wist dat rust momenten essentieel zijn om goed te kunnen presteren, was hij op zoek naar tips om zijn brein weef effectief te maken. Toen ik hem vroeg hoe hij zijn pauzes invulde, wist ik meteen dat zo het geen effectieve pauze kon zijn.

Tijd en productiviteit

Je herkent het vast wel dat ons brein geen oneindige spons is, die zaken voor ons op blijft nemen. Onze hersens moet je – net als een spons – af en toe even leegknijpen, zodat er weer ruimte komt om nieuwe stof op te nemen en productief te blijven. Als je kijkt naar de productiviteit van onze hersenen tegenover de tijd, dan zie je ook geen lineair verband, maar een parabool verband. Ben je over de top van je productiviteit heen, dan heeft meer uren maken niet veel zin meer. Je productiviteit neemt sterk af. Je spons zit dan gewoon vol.

Hoe herken je dat je toe bent aan een pauze

Wanneer zit je spons vol? Waar bevindt zich het omslagpunt waarbij doorgaan eigenlijk geen zin meer heeft, omdat je productiviteit sterk aan het afnemen is? Je kunt dit het beste merken aan de volgende twee signalen:

• Je wordt trager
• Je wordt minder slim

Trager worden herken je vast wel. De vaart is eruit, je gaat gewoon langer over iets doen. Zo kun je een hele middag op iets zitten broeden en het maar niet af krijgen, terwijl je het de volgende ochtend in nog geen 10 minuten heb gefikst. Je hebt helaas een hele middag met een volle spons iets af proberen te krijgen. Zonde van je tijd.

Minder slim worden is vast ook herkenbaar. Stel dat je een stuk moet schrijven en je blijft steeds in dezelfde woorden en zinnen hangen. Je merkt dan dat je intelligentie of oplossend vermogen je hierin niet meer goed ondersteunt. Als je na een korte pauze je geschreven stuk leest, ga je vaak veel verbeteren en snap je niet jij dit zelf zo hebt geschreven.

De ideale breinpauze

Merk je dat de vertraging is ingetreden en je slimheid afneemt, neem dan de tijd om je spons uit te knijpen, zodat je productiviteit daarna weer toe kan nemen. Je brein laadt het beste weer op bij:

• Het maken van fysiek tegengestelde bewegingen
• Het afdwalen van je brein

Door fysiek tegengestelde bewegingen te maken vindt er een biochemische verandering plaats in je lichaam en worden er andere breingebieden geprikkeld, waardoor de belaste gebieden zich kunnen ontspannen. Dus heb je een zittend beroep waarbij je wat voorover hangt, ga dan lopen en maak strekkende bewegingen naar achter. Je gaat hiermee tegengestelde spiergroepen en breingebieden aanspreken.

Het tweede punt is misschien wel van nog groter belang en blijft juist vaak onbenut. Geef je brein optimale rust door het brein te laten afdwalen. Dus even niet in gesprek gaan met anderen, berichten lezen op je telefoon, YouTube filmpjes kijken, of een podcast luisteren. Bij deze activiteiten moet je brein namelijk nog steeds stof opnemen. Vaak verwarren we een goede pauze met iets leuks doen. Maar iets leuks doen – waarbij je nog steeds nieuwe informatie moet opnemen – is geen pauze, maar een afwisseling. De spons kan zich hiermee niet legen.

Neem dus regelmatig een (micro)pauze en ga bijvoorbeeld in je eentje even rustig lopen, kijk eens om je heen, luister naar de geluiden en dwaal lekker af naar je vakantie, je vrienden of je hobby’s. Helaas wordt even dagdromen vaak gezien als tijdverspilling, maar een betere breinpauze voor meer productiviteit is er niet.