Een pauze, om even tot rust te komen, slaan we gemakkelijk over. Daar hebben we vaak geen tijd voor. Toch zorgt rust ervoor dat je snel en gefocust kunt blijven werken. In deze blog leg ik je uit wat er tijdens rust geactiveerd wordt in je brein. Als je veel gedaan wilt krijgen en vol energie een productieve dag wilt afsluiten, zal je na het lezen van deze blog geen pauzes meer overslaan. Zeker niet als je leest wat dit mogelijk voor de toekomst van je breincapaciteit kan betekenen.

Het Default Mode Netwerk wordt geactiveerd

Even rust nemen wordt vaak gezien als tijd waarin we niet productief zijn. Toch hebben we hiermee direct een mooie “mindfuck” te pakken. Want rond de eeuwwisseling hebben hersenwetenschappers met scanonderzoek ontdekt dat, juist in rust, een deel van ons brein zeer productief wordt. Het Default Mode Netwerk (DMN) activeert precies als wij inactief zijn en gaat aan de slag. Het gaat de informatie in ons brein opruimen, ordenen en een plek geven. Hierdoor ontstaat er weer ruimte voor nieuwe informatie en voor focus en concentratie. Dit ‘Stand-by’ netwerk bevindt zich op verschillende plekken in je brein, onder andere in je prefrontale, pariëtale en temporale cortex.

Succesvolle techniek

Misschien ken je de succesvolle Pomodoro techniek wel, waardoor je, niet voor niets, zeer efficiënt werkt. Kort uitgelegd ben je daarbij 25 minuten gefocust aan het werk, om vervolgens 5 minuten rust te nemen. In deze korte pauze activeert je DMN en gaat voor jou aan de slag. Je deelt je werk op in stukjes van 25 minuten en ook al ben je nog lekker in je flow, je onderbreekt deze 25 minuten toch voor die korte break. Zo kan je brein in de volgende 5 minuten alles opruimen en ordenen. Het gevolg is dat je daarna weer met een fris brein aan de slag gaat en je tempo op een hoog en productief niveau kunt houden.

Ga lummelen om te versnellen

Wat je gaat doen in deze 5 minuten pauze, is bepalend voor de effectiviteit. Een veel gehoorde vraag in de basistraining is dan ook, wat ga ik dan in die vijf minuten doen? Noem het lummelen, alles waarbij je geen focus nodig hebt en je geen nieuwe informatie tot je neemt. Filmpjes kijken is dus geen lummelactiviteit, maar even wat te drinken halen, of uit het raam staren, zijn wel mooie voorbeelden van vertragen, om daarna weer te versnellen. Je DMN activeert ook als je op de fiets of in de auto een landschap aan je voorbij ziet trekken, of als je gedachteloos onder de douche staat. Bij introspectieve bezigheden zoals dagdromen, denken aan een vakantie die komt of geweest is, activeert het DMN ook, net als bij het inzetten van je inlevingsvermogen.

Een gezond brein nu en in de toekomst

Door op deze manier met veel korte pauzes, afgewisseld met langere (lunch)pauzes, aan het werk te gaan, komt je prestatieniveau op een hoger niveau te liggen. Ook word je energieniveau op deze moment steeds aangevuld. Zo blijf je niet alleen gefocust, maar ook met een volle batterij aan het werk. Verschillende onderzoeken zijn momenteel gaande om te achterhalen wat de impact is van onvoldoende stimulatie van het DMN op de lange termijn, op de gezondheid van ons (oudere) brein. Er lijkt een verband te bestaan tussen een ontoereikend geactiveerd DMN en depressie, dementie of Alzheimer. Nog een reden om op dit moment je DMN voldoende te activeren, om niet alleen nu optimaal te presteren maar dat ook op latere leeftijd lang en gezond te kunnen blijven doen.

Wil jij met jouw team of organisatie je DMN optimaal leren inzetten, om gefocust en vol energie aan de slag te blijven?

Volg dan gezamenlijk de Basistraining Persoonlijk energiemanagement waarin je zowel je brein als je biochemie induikt en grip krijgt op de systemen achter jouw energie. Voor nog meer werkplezier, effectiviteit en prestaties.

Weekenden zijn voor veel mensen de belangrijkste momenten om weer energie op te laden, door even extra de tijd te nemen om te ontspannen. Maar waarom zijn we op sommige dagen beter in staat om te ontspannen dan op andere dagen? Het antwoord ligt in ons onderbewuste.

Je onderbewuste regisseur

Ons onderbewuste brein is continu voor ons aan het bekijken en regelen hoe we het beste kunnen functioneren om te overleven. Het past zich aan op onze activiteiten en omgeving, zonder dat we ons daar bewust van zijn. Daarbij maakt het gebruik van het stresssysteem en reguleert de aanmaak van de actiehormonen, om zo bijvoorbeeld onze hoeveelheid energie en spierspanning te faciliteren. Zo komen wij, volgens deze onderbewuste regisseur, steeds in onze beste staat voor dat moment, zonder dat we daar altijd bewust bij stil staan.

Dit is de meest effectieve dag voor herstel

Wanneer het weekend nadert, weet ons onderbewuste dat er tijd komt om te herstellen en even gas terug te nemen. Dit resulteert in een daling van onze actiehormonen, wat ons in staat stelt om te ontspannen en te herstellen. Daarom voelt de vrijdagavond voor veel mensen als de meest ontspannen avond van het weekend. Maar wanneer het weekend op zondag bijna voorbij is en de werkweek nadert, stijgen onze actiehormonen weer, om ons voor te bereiden op onze werkweek. Dit maakt de beste dag om te herstellen dus de zaterdag, omdat onze actiehormonen dan het laagst zijn.

Hoe ziet jouw weekendagenda eruit?

Het is belangrijk om te beseffen dat ons lichaam en onderbewuste altijd samenwerken om ons te helpen optimaal te presteren en te herstellen. Het is daarom nuttig om te overwegen hoe we ons weekend inrichten, om daarmee het meeste uit onze ontspanningstijd te halen. Helaas is de zaterdag vaak de drukste dag van het weekend en staan er veel klussen op de planning, wat betekent dat we niet optimaal gebruik maken van de natuurlijke en onbewuste veranderingen van onze actiehormonen in het weekend. Hoe ziet jouw weekendagenda eruit? Maak je optimaal gebruik van je herstelzaterdag?

Of je doel nu is 10 kilo afvallen, ’s avonds niet meer werken, of een financieel doel behalen, iedereen start als eerste met deze stappen, maar gaat daardoor verkeerd van start. Zonder dat ze er erg in hebben, leiden deze stappen juist niet tot het bereiken van het doel. Wat wel belangrijk is, en eraan vooraf zou moeten gaan, zal ik je in deze blog vertellen, zodat jij optimaal voorbereid bent om te bereiken wat je wenst:

Wat je mist bij het maken van een plan

Het plan, over hoe je een nieuw doel wilt bereiken, maken we met ons bewuste brein, de prefrontale cortex, het jongste deel van ons brein wat cognitief is. Dit plan is nieuw, anders had je dit al, of deed je het al. Het probleem is echter dat de oude manier van handelen en denken veel beter bekend is in je brein en zelfs zeer goed geïnstalleerd in je onderbewuste. Dat maakt een nieuw doel bereiken soms niet gemakkelijk, want we vervallen makkelijk terug in het oude gedrag en komen niet tot verandering. Het onbewuste brein beslaat namelijk 90 procent in onze hersenpan. Het is daarom cruciaal om deze ook mee te krijgen, voor succes van slagen.

We starten vaak met een nieuwe strategie

Hebben we het plan gedefinieerd, dan gaan we vaak een strategie uitzetten. We maken een logisch stappenplan hoe we met ons bewuste brein van A naar B gaan komen. Een superhandig bewust proces. Voor velen is dit daarom ook de eerste stap die ze zetten om hun doel te bereiken. Toch sla je dan twee belangrijke stappen over, die onmisbaar zijn om daadwerkelijk je doel te bereiken.

Het oude plaatje draait nog in je onbewuste brein

Het bedenken van je strategie doe je met je bewuste brein, maar ondertussen staat je onbewuste brein nog in de stand van het oude vertrouwde en biedt jou niet de ondersteuning die nodig is om je doel te bereiken. Je onderbewuste brein vertelt jou namelijk nog steeds het oude verhaal. “Het is nou eenmaal druk op het werk, dus ik moet ‘s avonds nog een paar uur doorgaan om het af te krijgen”. Je strategie om eerder te stoppen met werken komt niet overeen met het dominant onderbewuste verhaal.

Een nieuw verhaal en andere houding

De eerste stap is jezelf een nieuw verhaal te gaan vertellen en dit steeds te herhalen. Hoe fijn het is dat jij in de avond niet meer werkt, afgevallen bent, of er financieel heel warmpjes bij zit en wat je dat allemaal oplevert. Als je dit verhaal aan jezelf of anderen vertelt, neem je daar ook een bijpassende houding bij aan, letterlijk. Als je jezelf daarbij in de spiegel zou bekijken, zie je ook een bijpassende mimiek, die aangeeft dat je doel al bereikt is. Je straalt precies dat uit wat het nieuwe verhaal je vertelt. Hierdoor past je gevoel zich daarbij vanzelf onbewust aan. Je voelt ineens ook hoe het is áls je dit doel bereikt hebt. En dat is nu precies de juiste “staat”, het juiste breinprogramma, waarmee je het doel gaat bereiken.

Zo neem je je onderbewuste brein mee in de verandering

Voordat je een strategie gaat bepalen, is de eerste stap dat je jezelf dus eerst in “de juiste staat” brengt, met het juiste verhaal, houding en gevoel. Je brengt jezelf in de staat waarin je wilt zijn als je dat doel al hebt bereikt en je gedraagt je ook zo. Je voelt, beweegt en straalt uit dat je bijvoorbeeld de wedstrijd gewonnen hebt, terwijl deze volgende week pas op de agenda staat. Op deze manier neem je je onderbewuste mee in de verandering en maak je al van tevoren exact de juiste breinverbindingen aan om je doel te bereiken. Een goede strategie is belangrijk, maar zal niet slagen zolang de oude onbewuste programmatuur zijn werk nog doet. Verlies geen onnodige energie en start met de juiste stappen voor succes.

Hoe klinkt jouw nieuwe verhaal?

Mijn vader deed bijna alles met muziek op de achtergrond. Zijn auto wassen, zijn tanden poetsen, onkruid wieden en zijn werk als fysiotherapeut uitoefenen. Hij had dan ook op meerdere plekken in huis een radio staan. Zo stond er bij ons ook eentje op de badkamer, die je aan kon zetten met een draaiknopje, waarmee je ook het volume kon regelen. Je moest dit knopje altijd heel precies afstellen, zodat de muziek met het juiste volume en zonder gekraak uit de radio kwam. Deze knop zie ik vaak voor me als ik het over de TopState strategieën heb, die in de tekening als tandwielen zijn weergegeven. In ons persoonlijke energiesysteem zijn er drie wielen waar je aan kunt draaien voor meer energie. In deze blog neem ik je mee naar deze drie strategieën, waarmee jij de regie over je persoonlijke energie in handen krijgt:

De eerste strategie

De eerste strategie is gericht op onze biochemie, het zelf gaan aansturen van je actiehormonen, die je hoeveelheid energie en vitaliteit bepalen. Van deze actiehormonen, zoals adrenaline en cortisol, hebben we vaak zelf onvoldoende weet wat ze doen, hoe we ze kunnen waarnemen en vooral dat we ze zelf kunnen aansturen. Deze strategie start met het waarnemen in welke mate deze hormonen aanwezig zijn. Kun jij waarnemen, nu je dit leest, dat je energie of spierspanning op een lager niveau zit dan toen je even geleden nog aan het bewegen of sporten was?

De tweede en derde strategie

Met de tweede strategie versterk je gewenste breinprogramma’s en met de derde verklein je de onhandige breinprogrammatuur. Je zou ons brein kunnen vergelijken met een jukebox, die plaatjes gaat draaien welke passend zijn bij de situatie waarin het brein, jij dus, zich bevindt. Deze plaatjes bevatten breinprogramma’s met een stemming, hoeveelheid biochemie en een bijbehorend gedrag.

Zo zitten er in de jukebox plaatjes waar je vrolijk en energiek van wordt, maar ook plaatjes die je in een stemming brengen waaruit ongewenst gedrag voortkomt. Een mooi voorbeeld is een plaatje met een (te) hoge verantwoordelijkheid. Dit kan je duur komen te staan, omdat dit programma veel energie vraagt en tot ongewenst gedrag leidt.

Deze plaatjes zijn door het brein zelf aangemaakt om makkelijker om te gaan met de omgeving, het brein hoeft zo niet in iedere situatie opnieuw te bepalen hoe het kan reageren. Het mooie is dat je deze onhandige plaatjes in drie seconden kan neutraliseren, zodat je direct anders kan gaan handelen en je zo veel meer energie overhoudt. De gewenste plaatjes kun je ook in een paar seconden verdubbelen, zodat deze je gemakkelijker en vaker kunnen helpen.

In je brein creëer je op deze manier steeds meer handige breinverbindingen, waardoor je (on)bewust anders gaat reageren en voelen. Zo kun je veel energie besparen en je vitaliteit en persoonlijk leiderschap een boost geven. Herken jij ook plaatjes waarvan je direct op aan gaat en waarbij je niet altijd de beste versie van jezelf laat zien?

De samenwerking

Elke van deze drie strategieën kan onafhankelijk worden ingezet en resulteert in een grotere hoeveelheid energie. Nog mooier is dat ze elkaar ook versterken. Mensen die de regie hebben over hun biochemie, stellen veel minder dingen uit, communiceren handiger en zijn aantrekkelijk om mee samen te werken.

Met nieuwe gewenste breinverbindingen ga je anders reageren en kan het zomaar zijn dat je beter gaat slapen, je concentratie verbetert en je vitaliteit en veerkracht aanzienlijk toenemen. Het is een prachtig samenspel tussen deze drie wielen.

De kunst van persoonlijk energiemanagement is hier de regie over te nemen en ze naar wens te laten draaien. Zo wil je de ene keer wat meer volume en kun je net als bij de radio van mijn vader gewoon weer aan de knoppen gaan draaien voor meer of minder energie. Met de juiste afstelling bereik jij veel gemakkelijker je doelen en leef en werk je met (nog) meer plezier en veerkracht.

Wil jij ook weten en leren hoe je op de juiste manier aan jouw knoppen kunt draaien? Klik dan hier voor meer informatie over de verschillende trainingen voor persoonlijk energiemanagement.

Of het nu gaat om een groot ecosysteem, een samenwerking tussen verschillende teams, of samenwerken met je collega of partner, vertrouwen is altijd de basis van een goede samenwerking of relatie. In deze blog neem ik je mee naar de 5 elementen die essentieel zijn voor een goede vertrouwensrelatie. Een mooi lijstje om bij jezelf te checken als je twijfelt of er wel voldoende vertrouwen is, maar ook als checklist om aan te werken voor (nog meer) vertrouwen.

Vertrouwen is ook een kwestie van hormonen

Is jouw vertrouwen wel eens geschaad? Dat heeft vast wel wat in jou teweeggebracht. Het laat ons namelijk niet koud. Vertrouwen is een veel besproken thema, juist omdat het zo pijnlijk kan zijn als vertrouwen wordt geschaad. Vertrouwen is voor velen een onderbuikgevoel, een emotie die je waar kunt nemen in het contact met de ander. En net als bij andere emoties spelen hormonen hierin een grote rol. Als je vertrouwen ervaart, zorgt het hormoon oxytocine ervoor dat je daar een bijbehorend gevoel bij krijgt. Je voelt je verbonden met de ander en letterlijk zakken daarmee ook je actiehormonen. Je komt in een relaxte stemming, een energiezuinige stand. Ook je spierspanning neemt af, je hartslag en ademhaling zakken naar een lagere frequentie, omdat het veilig voelt.

Hoe werkt vertrouwen in ons brein

Herken je dat? Iemand gedraagt zich op een bepaalde manier waardoor je aanvoelt dat deze persoon niet te vertrouwen is. Jouw onderbewuste scant namelijk altijd alles om je heen, waardoor jij kan waarnemen hoe de vork in de steel zit. Dit hoeft niet altijd correct te zijn, want je brein kan je ook in de maling nemen, door eerdere ervaringen en je waarschuwen terwijl dat eigenlijk niet nodig is. Als je gebeten bent door een hond, kan het zomaar zijn dat je daarna alle honden uit de weg gaat, terwijl echt niet alle honden je zullen bijten. Een overdreven beschermingsreactie zou je dat kunnen noemen.

Zo check je bewust vertrouwen

Als het onderbewuste brein je dus in de maling kan nemen, hoe weet je dan of er voldoende vertrouwen is? Door de onderstaande punten na te lopen, zowel voor de ander als voor jezelf, weet je welke informatie je nodig hebt, of aan welke punten jullie kunnen werken voor een goede vertrouwensband.

Checklist voor vertrouwen:

1. Je hebt voldoende vertrouwen in jezelf, je durft het risico wel te nemen, ook al ben je afhankelijk van de ander.
2. Beide partijen voldoen aan elkaars verwachtingen.
3. Beide partijen houden rekening met elkaars belangen en behoeften.
4. Beide partijen beschikken over de capaciteiten die nodig zijn om de afspraken na te komen.
5. De intentie om de afspraken na te komen is aan beide kanten groot.

Werken aan vertrouwen

Uit onderzoek blijkt dat vertrouwen, ook wel psychologische veiligheid genoemd, bepalend is voor een goede samenwerking en succesvolle teams. Ook blijkt uit deze onderzoeken dat je aan vertrouwen kunt werken, je kunt het samen opbouwen. En dat is goed nieuws, onze plasticiteit is groot. Je maakt tijdens het opbouwen van een vertrouwensband steeds nieuwe breinverbindingen aan en hoe meer van deze verbindingen je hebt, des te groter wordt de hoeveelheid oxytocine die je aanmaakt. Vertrouwen vraagt ook om onderhoud, want het wil graag regelmatig bevestigd worden. Het mooie van vertrouwen is dat het je energie gaat opleveren, doordat je actiehormonen dalen. Hoe meer vertrouwen, des te energiezuiniger je samen kan presteren. Een mooie bijkomstigheid om te werken aan vertrouwen.