Terug naar het werk, hoe pakken we dat aan? (deel 1)

Herinner jij je zo’n moment nog dat je dacht dit weekend hebben we eindelijk een keer geen afspraken. Heerlijk, even geen verplichtingen, maar tijd voor onszelf! Dat moet dan zo ongeveer een jaar geleden voor de laatste keer geweest zijn. Het afgelopen jaar liep dat door de coronamaatregelen heel anders en was je blij als er eindelijk weer een afspraak in je agenda stond.

Nu de tweede lockdown ten einde is, gaan de terrassen weer open en kunnen we ook weer terug naar onze oude werkplek. Maar gaat dat nu nog wel zo gemakkelijk? En is het wel een goed idee om in één keer alles als vanouds weer op te pakken? Het afgelopen jaar zijn mensen en organisaties flink getransformeerd. In deze blog neem ik je mee naar hoe wij door corona zijn veranderd. In mijn volgende aansluitende blog lees je hoe je als organisatie op een handige manier met deze veranderingen om kan gaan en energiezuinige stappen kan zetten richting de werkvloer.

Begin vorig jaar kwamen we, volgens Jitske Kramer, in een cultuurshock terecht. Jitske, een antropoloog, zag veel overeenkomsten met mensen die lang in het buitenland hebben gereisd of gewoond. Door de grote veranderingen in levensstijlen en regels belanden zij in een cultuurshock. Door de coronaperiode zou je ook in een cultuurshock kunnen belanden. Van de ene op de andere dag werkten we thuis en waren er andere regels.

Tijdens indringende veranderingen doorlopen wij mensen verschillende fases, die ook door de antropoloog Kalervo zijn beschreven. We doorlopen met onze emoties een curve met ups en downs. In de eerste down moeten we onze praktische basis veranderen, in de tweede onze normen en waarden. De laatste down ervaren we als we weer teruggaan naar het oude normaal. We zijn door het proces zo veranderd dat gewoon teruggaan en leven en werken als vanouds niet meer als vanzelfsprekend bij ons past.

We maken nu andere keuzes

Mensen in verandering doorlopen een pad met verschillende emoties en passen zich uiteindelijk weer aan de nieuwe situatie aan. In vogelvlucht zou je kunnen zeggen dat we vaak eerst blij zijn met de verandering, maar vervolgens ook gevoelens van onzekerheid, gevaar en teleurstelling kunnen ervaren. Hierdoor kunnen we depri gevoelens en gevoelens van weerstand ervaren.

Vervolgens klimmen we uit deze dip en overheerst een gevoel van acceptatie en groei. We zijn een nieuwe versie van onszelf geworden. Met onze aangepaste breinprogramma’s kijken we anders de wereld in en hebben we ook nieuwe behoeftes gecreëerd. Net als bij een cultuurshock is niet alleen onze praktische basis veranderd, maar ook onze kernwaarden. We hebben ons verhaal herschreven en maken andere keuzes. Er vindt een wezenlijke cultuurverandering plaats.

Prikkelgevoeligheid in ons brein

Naast de veranderingen in normen en waarden past ons brein ook zijn prikkelgevoeligheid aan. Door de neuroplasticiteit van ons brein past het zich steeds aan nieuwe situaties aan. Je kunt dit vergelijken met het dragen van een nieuw horloge. De hele dag voel je deze om je pols zitten en een paar dagen later is dat verdwenen, je voelt je horloge niet meer.

Zo werkt dat met veranderingen en ons aanpasvermogen. Toen we thuis gingen werken werd het stiller, hadden we een monotone agenda en minder sociale contacten. Hierdoor is onze capaciteit verminderd om veel nieuwe prikkels te verwerken. Ons systeem past zich aan op dat wat ons extra energie kost en aanspraak kan maken op onze energiereserves.

Het grotsyndroom

Door deze plasticiteit in onze systemen kunnen wij veranderingen aan en zijn wij in staat om te overleven. Superhandig. Maar nu we opnieuw in verandering moeten komen en terug naar het werk mogen of naar de sportschool, staat niet iedereen hier direct weer te om springen.

Het grotsyndroom is een nieuwe term die gebruikt wordt om aan te geven dat mensen het moeilijk kunnen vinden om hun oude leven met alle sociale interactie weer op te pakken na de lockdown. We zijn in de thuiswerkperiode in verandering gekomen, ons plastische brein heeft zich aangepast, we hebben nieuwe behoeftes gecreëerd en zijn veranderd in onze prikkelgevoeligheid.

Bij het grotsyndroom spelen twee factoren een rol. We moeten onze gewoontes weer opnieuw aanpassen. Hiertoe zijn we zeker in staat, alleen kost het ons ook veel energie waardoor we eerder geneigd zijn bij het oude blijven. We moeten opnieuw over een drempel heen. Dit kost tijd en kan weerstand opleveren. Ook kan angst nog een rol kunnen spelen, we moeten immers onze veilige grot verlaten, waar het risico op het coronavirus veel kleiner is dan daarbuiten.

Wendagen

Als onze kinderen voor het eerst naar de kleuterschool gaan, mogen ze altijd een paar dagdelen komen wennen. Een kind moet uit zijn veilige grot komen om de wereld vol nieuwe prikkels te betreden. Super goed voor de groei van het kind, maar het kost ook veel energie en aanpassingsvermogen, waardoor ze dan uit school vaak al op de bank in slaap vallen. Je hebt kinderen die uitkijken naar deze wendagen, maar ook kinderen die er tegenop zien en vol in de weerstand gaan.

Nu mogen wij weer terug naar het werk, kijkend vanuit een nieuwe bril, de wereld vol prikkels in. Dit is niet voor iedereen vanzelfsprekend en gemakkelijk. Maak daarom de drempel lager door met stapjes terug te gaan. Creëer wendagen, zodat je je nieuwe gewoonten weer in kunt slijten en je systemen zich geleidelijk kunnen aanpassen, zodat het je op deze manier niet te veel energie of weerstand kost.

Als organisatie kun je dit proces in goede banen leiden en samen tot een nieuwe werkbalans komen. In mijn volgende blog laat ik je zien hoe je deze transitie zo soepel en energiezuinig kunt laten verlopen en tot een nieuwe optimale manier van werken kan komen.

Wil jij met jouw organisatie of team energieke stappen zetten terug naar de werkvloer? Klik dan op de link voor meer informatie over de 4x online training en ga samen met ons aan de slag!