Goed gezekerd, helm op en gordel om, stond ik daar. De wind waaide flink en de boom waar ik op stond zwiepte heen en weer. Mijn hart zat in mijn keel toen ik in de afgrond keek, had ik dit echt gewild? Mijn benen leken wel ineens te verstijven en de zweetdruppels parelden over mijn gezicht. Daar stond ik dan boven in een boom, op tien meter hoogte, om een parcours af te leggen tussen boomtoppen. Ik vond het ineens alles behalve leuk. Wel vreemd, want ik had dit al vele malen gedaan, alleen nog niet op deze enorme hoogte in de boomtoppen van Noorwegen. Dit was duidelijk buiten mijn comfortzone en mijn systeem schreeuwde maar om één ding, stoppen en zo snel mogelijk naar beneden! Terug naar veiligheid.

Je brein houdt zich het liefst aan de regels

Bij ‘buiten je comfortzone gaan’ denken we vaak aan parachutespringen of dingen doen die we heel spannend of extreem vinden. Maar voor je brein zijn er ook simpele dingen die al buiten jouw persoonlijke comfortzone kunnen liggen. Spontaan een middag vrij nemen, iemand teleurstellen, je collega aangeven dat er nog een etensrestje naast zijn mond zit, of een presentatie geven voor die heel kritische klant. Misschien denk je bij deze voorbeelden: daar draai ik mijn hand niet voor om. Zou kunnen. Een comfortzone is heel persoonlijk en ligt bij iedereen anders. Ieder brein heeft zijn eigen begrenzende regels ontwikkeld middels (onbewuste) leermomenten. Alles binnen deze regels is okay maar kom je daar buiten, dan komen je brein en je lichaam in protest. Is je werk bijvoorbeeld een keer flink afgekraakt, dan lever je het de volgende keer niet klakkeloos in.

Buiten je comfortzone gaan deze twee systemen op ‘aan’

Bij het overtreden van de afgesproken comfortregels gaan er twee systemen direct op “aan”. Je biochemische systeem zorgt ervoor dat er flink wat actiestoffen in je bloed komen, om hiermee veel energie voor een reddingsactie beschikbaar te krijgen. Je temperatuur, ademhaling, hartslag en spierspanning stijgen, klaar voor actie.

In je brein komt je interne dialoog flink op gang en gaat allerlei smoezen bedenken om jou weer de veilige kant op te sturen. “Doe dat maar de volgende keer, dit is niet het goede moment” of “Dat kan ik beter aan mijn collega overlaten, die is daar vast veel beter in”. Je brein schotelt je allerlei redenen voor om je weer in je comfortzone te krijgen.

Krimpende comfortzone

Iedere keer als we ons brein braaf gehoorzamen, door weer in onze comfortzone te kruipen, leert ons brein dat dit een juist ingezette actie was. Hierdoor zal je brein deze comfortregel nog belangrijker gaan vinden. Je comfortzone krimpt hiermee een beetje en je alarmsysteem zal de volgende keer iets heftiger op aan gaan. Uiteindelijk gaat je dit dus steeds meer energie kosten.

Naast dit leerproces is er ook een natuurlijk proces dat onze comfortzone laat krimpen, naar gelang we ouder worden. Op oudere leeftijd moeten we meer tegen gevaren beschermd worden, we kunnen immers niet meer zo snel of goed fysiek reageren om weg te rennen. Ons ouder wordende brein zal ons dus eerder gaan waarschuwen. We worden steeds terughoudender.

Hoe behoud je jouw ideale comfortzone?

Door deze processen kan het zijn dat je comfortzone een ‘te krap jasje’ wordt. Je wilt wel bepaalde dingen ondernemen, maar iets houdt je tegen. Je stelt dingen uit, je bereikt je doelen onvoldoende, of het maakt je niet gelukkig, omdat je steeds niet doet waar je eigenlijk wel naar verlangt. Tijd om aan de slag te gaan en je comfortzone op te rekken!

Hier zijn twee tips om dit simpel te gaan doen:

1. Rek vroeg in de ochtend. Begin de dag met een rek-actie, pak een koude douche in plaats van een warme douche, verander de volgorde van je ochtendritueel, neem eens een totaal ander ontbijt, of vervoersmiddel. Als je dit in de ochtend doet, dan heb je daar de rest van de dag profijt van. Je alarmsysteem heeft aan het begin van de dag al kunnen wennen aan het oprekken en zal hierdoor de rest van de dag minder snel op aan gaan. Er is al wat ruimte gecreëerd, je comfortzone is al een keertje opgerekt. De volgende ‘uit je comfortzone-actie’ kost je daardoor stukken minder energie.

2. Rek niet te extreem. Zoek de rek nét buiten je comfortzone op, maar nog wel binnen je kernwaarden. Daar groei je het meeste van. Het is goed vol te houden en zorgt dus voor een constante rek. Iedere dag een beetje rekken levert meer op dan één keer fors. Het werkt net als bij spieren, ineens een grote rek zorgt veel gemakkelijker voor blessures.

Wat zou jij met deze twee tips kunnen doen, om je comfortzone soepel te houden? Ga voor een offline start van de dag, geef de controle eens bewust uit handen, grijp je kans om iemand te spreken die je normaal niet spreekt, of start jij vandaag met een training of sport waar je normaal gesproken niet direct voor zou kiezen? Ik ben benieuwd!