Nieuwe gewoonten zijn vaak van korte duur

Met de jaarwisseling nemen veel mensen zich voor om een nieuwe goede gewoonte te gaan ontwikkelen. In de top tien van goede voornemens staan dan ook, minder of geen alcohol drinken, stoppen met snoepen, op tijd naar bed gaan, relaxter leven, of gaan sporten. Maar veel voornemens zijn na een aantal weken, of soms al na een aantal dagen in de soep gelopen. Het blijkt dus niet altijd eenvoudig te zijn om je aan je goede voornemens te houden. Nieuwe gewoonten die wel slagen voldoen aan een aantal voorwaarden waardoor de kans van slagen veel groter wordt.

Een brein wil graag zijn gewoonten behouden

Veranderen doet je brein niet zomaar. Het kost je brein meer energie (daarover in deze blog meer). Daarnaast houdt je brein van vaste paden bewandelen, omdat dat meer zekerheid geeft tot overleven. Veiligheid en weinig risico’s, daar gaat je brein voor. Het is er dol op om je vaste patronen te onderhouden. Om een oude gewoonte er uit te slijten, of een nieuwe gewoonte in te leren, moet je dus stevig in je schoenen staan. Je oude reptielenbrein (en je limbisch systeem) zullen door je neocortex (het deel van je brein wat wel graag iets wil veranderen) overruled moeten worden, voor het tot verandering overgaat.

De volgende drie elementen maken de positie van de neocortex veel sterker en de kans van slagen groter:

• Pijn
  Als je ergens last van hebt, lijdensdruk ervaart, ben je eerder bereid om toch andere paden in je brein te bewandelen. Iets moet zo storend zijn dat je er veel hinder van hebt, de pijn moet groot genoeg zijn.

• Discipline
  Heb je het vermogen om weerstand te bieden aan ingesleten gewoonten, sociale druk of (gewoonte)winst? Een gewoonte, zoals snoepen bij de televisie, zal je moeten kunnen onderdrukken. Daar is een portie discipline voor nodig. Ook de discipline om weerstand te bieden aan sociale druk maakt de kans van slagen groter. Kun je weerstand bieden als iedereen op een feestje tegen je zegt: “Hee joh, drink er toch één gezellig mee, doe niet zo saai!” Daarnaast zal je de winst van je oude gedrag op moeten geven. Mocht je het voornemen hebben om eerder naar huis te gaan, dan zal je dus wat gezelligheid of tijd moeten missen. Ben je daar voldoende toe bereid?

• Interne attributie
  Dit wordt ook wel een interne locus of control genoemd. Kun je je fouten zien als uitdagingen? Kun je jezelf de schuld geven als het misgaat en ervan overtuigd zijn dat je het de volgende keer beter kunt doen? Het slechte weer de schuld geven gaat dan dus niet meer op, als je van plan was om twee keer in de week hard te lopen.

Knip je nieuwe plan op in kleine stukjes

Misschien denk je na de bovenstaande elementen wel, laat maar zitten die veranderingen, maar er is nog iets waarmee je de kans van slagen bijzonder vergroot en wat eigenlijk heel simpel is. Maak het je neocortex gemakkelijker door de nieuwe gewoonte in heel kleine stukjes te knippen. Zo klein dat ze je amper moeite kosten.

Stel je nieuwe plan is eerder naar bed gaan, dan ga je niet direct het gewenste uur eerder naar bed, maar gewoon vijf of tien minuutjes. Dat is een kleine verandering, waar je motivatie minder groot voor hoeft te zijn, dan direct een uur eerder naar bed. Heel langzaam maak je deze kleine stukjes groter en zo slijt je je nieuwe gewoonte er duurzaam in. En mocht je het voornemen hebben te willen stoppen met nagelbijten, dan begin je gewoon de eerste weken bij je pink. Zo leid je je reptielenbrein wat om de tuin en ben je in een aantal maanden van deze gewoonte af.